dinsdag 30 oktober 2012

Della Robbia blauw

Onlangs las ik in een recensie van een nieuwe productie van TenneseeWilliams’ toneelstuk A streetcar nameddesire dat daar de volgende tekst over de kleur van een kledingstuk in voorkwam:


Je vergist je. Het is Della Robbia blauw. Het blauw van de mantel in oude schilderijen van de Madonna.

Huh? Klopt dit?

Het is waar dat de Madonna altijd uitgebeeld wordt in een blauwe mantel. In bijbelse scène’s kun je Maria herkennen aan haar blauwe mantel, eventueel met een baby Jezus op de arm, zoals in onderstaande afbeeldingen van Deodato Orlandi, Jan van Eijck en Pontormo:




Maar Della Robbia? Dat waren toch Luca della Robbia (Florence 1399/1400-Florence1482), zijn neef Andrea della Robbia (Florence 1435- Florence 1525/1528) en diens zoon Giovanni della Robbia (1469-1529)? En zij waren toch beeldhouwers? Vooral van keramiek? Vaak met maar één kleur, namelijk blauw. Della Robbia blauw lijkt dus eerder te slaan op de kleur die vaak als achtergrond gebruikt wordt op het keramiek van deze familie.



Het is geen vertaalfout. In het toneelstuk van Tennessee Williams staat inderdaad in  scene 11 de volgende dialoog:

EUNICE:
What a pretty blue jacket.

STELLA:
It’s lilac colored.

BLANCHE:
You’re both mistaken. It’s Della Robbia blue. The blue of the robe in the old Madonna pictures.


De verwijzing naar het Della Robbia blauw wordt dus uitgesproken door Blanche Dubois, de zus van Stella. Ooit waren zij high society, maar inmiddels zijn zij steeds verder weggezakt. Blanche wil deze waarheid niet onder ogen zien en liegt over haar situatie. Vooral tegen zichzelf. Het zou dus kunnen dat deze zin exemplarisch is voor Blanche: wel dusdanig gecultiveerd dat ze weet dat de mantel van de Madonna blauw is en gehoord heeft van het blauw van de Della Robbia’s, maar inmiddels dusdanig gedegenereerd dat ze het verschil niet meer weet.



Misschien is het noemen van het Della Robbia blauw wel gewoon een fout van Tennessee Williams. Maar eigenlijk hoop ik dat de andere verklaring klopt, dat de zin iets zegt over Blanche.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten